EBrekiko aurrekontu-harremanak
Espainia estatu kide izateak, finantzen ikuspegitik, esan nahi du fluxuak egon badaudela bi noranzkoetan.
Europar Batasunaren urteko aurrekontua inskribatzen den urte anitzeko finantza-esparruek (2021-2027ko aldikoa indarrean dagoela) Batasunaren gastuen bilakaera ordenatua bermatzen dute, bertan ezarritako urteko mugen barruan. Europako aurrekontua finantzatzea estatu kideei dagokie batez ere baliabide propioen bidez. Baliabide horiek nazioko aurrekontuan zuzkitzen dira, EBrekiko aurrekontu-harremanen atalean.
Urte anitzeko finantza-esparrua
Europar Batasunaren urteko aurrekontua 7 urteko aldi baten barruan kokatzen da, eta aldi horri Urte Anitzeko Finantza Esparrua (MFP) deitzen zaio.
Gaur egun, indarrean dagoen urte anitzeko finantza-esparrua 2021-2027 urteetakoa da, nahiz eta urtero eguneratzen den. Azken berrikuspena 2024. urtean egin zen.
Partida nagusiak kohesio-politikara bideratzen dira, eskualdeen eta herrialdeen arteko desberdintasunak murrizteko (2. errubrika), bai eta nekazaritza-, arrantza- eta ingurumen-politikara ere (3. errubrika).
Zer da EBren epe luzerako aurrekontua eta nola eragiten dit? (Europako Parlamentuaren bideoa).
Europar Batasunaren aurrekontua
Europar Batasunaren aurrekontua Europar Batasunaren urte jakin baterako gastu eta diru-sarrera guztiak barne hartzen ditu, MFPn ezarritako mugak kontuan hartuz. Bai Kontseiluak bai Europako Parlamentuak onartu beharko dute aurrekontu hori.
Aurrekontuaren erdia, gutxi gorabehera, betearaztea EBko herrialdeen eta Batzordearen erantzukizun partekatua da.
2025eko aurrekontuan, ia 150.000 milioi euroko ordainketa-kredituak onartu dira.
Europar Batasunaren aurrekontua finantzatzea
Europar Batasuna (EB) baliabide propioen sistema baten bidez finantzatzen da, eta baliabide horiek dira EBk bere aurrekontua finantzatzeko erabiltzen dituen diru-iturriak. Baliabide propio horiek, legez, Batasunaren Errenta Nazional Gordinaren (NEG) % 1,4ra mugatuta daude ordainketa-kredituetarako, eta konpromiso-kredituetarako muga % 1,46raino handitu da, COVIDaren krisialdiaren eta NextGenerationEU funtsen onarpenaren ondoren.
Ohiko baliabide propioak
Inportazioen gaineko aduana-zergak dira. Eskubide horien %25 herrialde kideek beretzat gordetzen dute administrazio-gastu gisa
BEZ errekurtsoa
EBko herrialde bakoitzaren BEZaren oinarri harmonizatuaren gaineko %0,3ko tasan oinarritzen dira, gehienez ENGaren %50eko mugarekin
Plastikoan oinarritutako baliabidea
Birziklatu gabeko plastikoen kilogramoko 0,80 €-ko tasa uniformea aplikatzen da (oroharreko urteko murrizpenekin ENGa EBko batez bestekoaren azpitik duten 17 estatu kiderentzat)
Errenta Nazional Gordina
EBko herrialde bakoitzak bere ENGaren ehuneko jakin bat ematen dio EBri, diru-sarrera orokorrek aurrekontu orekatua izateko adostutako ordainketak estal ditzaten
Baliabide propio horiez gain, EBk, salbuespen gisa, funtsak lor ditzake maileguen bitartez nazioarteko kapital-merkatuetan. 2020ko uztailaren 21ean, Kontseilu Europarrak erabaki zuen NextGenerationEU izeneko aldi baterako berreskurapenerako salbuespenezko tresna bat sortzea, zeinak baimena ematen baitio Europako Batzordeari 750.000 milioi eurorainoko zorra jaulkitzeko Batasunaren izenean.
Mahai gainean, negoziatzen ari dira isurpen-eskubideen Erkidegoko Erregimenaren (ETS) diru-sarreren zati bat erabiltzea, karbonora doitzeko mekanismoaren (CBAM) diru-sarrerak erabiltzea edo enpresen irabazietan oinarritutako aldi baterako baliabide estatistiko propioa sartzea.
Espainiaren eta Europar Batasunaren arteko finantza-harremanak
Espainia Europar Batasuneko estatu kide izateak, finantzen ikuspegitik, fluxuak egotea eskatzen du bi zentzutan: batetik, Espainiak Europar Batasunaren eta haren aurrekontuaren finantzaketan laguntzen du, eta, bestetik, Europar Batasunak, bere politikak aplikatuz, funtsak transferitzen dizkio gure herrialdeari, kudeaketa zuzenaren, zeharkakoaren edo partekatuaren bidez.
Espainiak Europar Batasunari egiten dion urteko ekarpena Estatuaren Aurrekontu Orokorretan jasotzen da, EBren aurrekontuari egindako ekarpenetatik abiatuta: baliabide propioengatiko ekarpena, batez ere, eta beste batzuk (zerbitzuak ematea, isunak eta zigorrak, berandutze-interesak, Ukrainari emandako laguntza makrofinantzarioa).
Bestalde, Europar Batasunak ordainketak egiten dizkio urtero Espainiari gure herrialdean egin beharreko jarduketetarako; besteak beste, honako hauek nabarmentzen dira:
Egitura-funtsetatik (EGEF, EGIF+…) jasotako transferentziak
Kohesio Funtsak
Arrantza eta Akuikulturako Europako Itsas Funtsa, eta nekazaritza- eta arrantza-arloko beste baliabide batzuk, Estatuarekin batera finantzatutako ekintzetarako
Datuak alderatuz gero, Espainiak Europar Batasunarekin duen urteko finantza-saldoa zein den jakin daiteke.
Transferentzia horiei buruzko informazio gehiago Espainiaren eta Europar Batasunaren arteko Finantza Harremanen urteko argitalpenean aurki daiteke.
